De zon schijnt naar binnen in mijn praktijkkamer. Er staan twee koppen thee op de tafel.
‘Waar heb je nou het meest last van, rondom je burn-out?’ vraag ik Simon. Hij vouwt zijn handen om zijn theekop.
‘Dat ik maar blijf denken. Ik blijf zoeken naar de vraag hoe het zover heeft kunnen komen.’
‘En hoe voelt dat?’ Ik kijk hem opmerkzaam aan.
‘Ik word er heel moe van. Het geeft me veel onrust.’
‘Kom je eruit, uit het vraagstuk?’
‘Nee, ook dat niet.’ Simon kijkt even uit het raam, hij zucht. Hij is al opgebrand. Om ook nog te zoeken naar antwoorden op een plek waar hij geen verklaring vindt, is extra vermoeiend. Hij blijft er mee bezig en zijn hoofd krijgt geen rust.
Blijven doordenken hoe je situatie in elkaar zit kan je uitputten zonder dat je een centimeter opschiet. Hoe kom je voorbij dat punt en voorbij die automatische piloot van je denken? Er is een andere benadering voor nodig. Luisteren naar wat je lichaam er over te zeggen heeft is zo’n andere aanpak. In deze blog lees je waarom dat zin heeft en hoe dat werkt.
Waarom heeft luisteren naar je lichaam zin?
Als je hoofd een probleem wil oplossen maar er ook na heel veel ronddraaien niet uitkomt, dan is het antwoord blijkbaar niet te verstaan via de wegen van de ratio. Er moet wat anders gebeuren. Luisteren naar de signalen van je lichaam schijnt dan nieuw licht op de betekenis van je probleem.
Kan je lichaam praten dan? Zeker, maar niet met woorden. De taal van het lichaam is die van de lichaamssensaties. Je hebt er focus voor nodig en een open, vriendelijke houding. Wat voel je in je lijf? Zware benen? Een vaag gevoel van ongerustheid in je buik? Spanning die zich is gaan vastzetten in je nek?
Dat je lijf zich zo voelt is niet toevallig; het heeft een betekenis die samenhangt met de dingen die spelen in je leven. ‘Ah, ik heb ook veel op m’n nek genomen, nu voel ik hoe zwaar me dat weegt.’ Het geeft opluchting dat te constateren. Het klopt, het komt niet uit de lucht vallen. Als je eenmaal oog krijgt voor de beeldspraak ervan geeft dat ineens een gevoel van openbaring.
De signalen opmerken is één ding. Maar wat moet je er verder mee? Hoe interpreteer je ze zodat je er ook echt wat aan hebt?
Hoe luisteren naar lichaamssignalen werkt
“Ik krijg mijn tandenborstel nauwelijks meer tussen mijn kaken, zo strak zitten ze.” Simon heeft het er zichtbaar moeilijk mee. Ik vraag hem met aandacht bij zijn kaakgebied te blijven, te voelen hoe dat is als je zo weinig ruimte hebt om je kaken te bewegen. Niet fijn, gespannen. We praten verder, over de uitdrukking ‘kiezen op elkaar’. Het resoneert wel bij hem: niet zeuren, gewoon doorgaan. Kiezen op elkaar en gaan. Dat is wel een credo wat hem bekend is, ja, dat voelt hij wel terug daar in zijn kaken.
Luisteren naar wat het lichaam te zeggen heeft vraagt om een aandachtige, nieuwsgierige houding. Ongeduldig willen weten hoe het zit werkt niet. Je kunt het samenvatten als ‘invoelend luisteren’ door een vriendelijke luisteraar. Het gaat erom te focussen op iets wat in het lichaam voelbaar is en dat als startpunt te nemen voor verder onderzoek.
Wat Simons kaken hem vertellen
Wat klemt hij eigenlijk zo hard weg? Het blijkt dat hij veel ‘zachte’ dingen wegdrukt met zijn kaken. Gevoelens, verlangens, behoeften. Het kwartje valt en hij ontdekt: ik heb dit zo geleerd, maar dit is eigenlijk niet gezond. Hij vraagt zich af: wat heb ik eigenlijk nodig om ontspannen te leven? We vragen het aan zijn kaken, wat hebben ze nodig om te stoppen met klemmen? Hij blijft een tijdje voelen en ontdekt: niet langer wegdrukken wat er blijkbaar is.
Ping! Nu begrijp ik mijn probleem
Luisteren naar je lichaam, hoe weet je dat het werkt? Je weet dat het werkt als er een kwartje valt. Een huivering, een diepe zucht, dingen die opeens op hun plek vallen. Het geeft veel rust. Zelfs als het te maken heeft met minder opgewekte emoties zoals verdriet of boosheid. Als je ineens begrijpt wat je zo boos maakt en waarom, dan lucht dat op. Het geeft erkenning. Het is alsof er een stukje last van je schouders valt: eindelijk, ik begrijp het.
Wat heb je er voor nodig?
Je hebt niets meer nodig dan een rustig plekje, je lijf en een aandachtige, niet oordelende houding. Stel jezelf vragen en luister. Wacht af. Wees opmerkzaam. Sta open. En blijf ademen.
Als het je niet lukt om jezelf op dit spoor te brengen kun je een tijdje begeleiding vragen bij een therapeut. Die helpt je dan om verder te komen, voorbij het punt van blijven malen.
Bij malen: wijzig koers
Concluderend kun je zeggen: als je veel maalt zoek je op een plek waar je antwoord niet gevonden kan worden. Contact zoeken met wat je voelt in je lijf en wat dat je te zeggen heeft, geeft een nieuwe ingang om jezelf te begrijpen. Van daaruit vind je makkelijker de weg naar de oplossing en stop je het ronddraaien in het hamsterrad. Wel zo fijn!
En Simon?
Hoe is het afgelopen met Simon? Toen Simon ontdekte dat hij zichzelf de weg versperde om allerlei innerlijke dingen van zichzelf te beleven, begreep hij waarom hij zo uitgeput raakte. Niet mogen voelen of verlangen, steeds moeten doorgaan, kiezen op elkaar, dat is geen pretje. Hij stopte met ‘weg klemmen’ en de ruimte die ontstond voor de hele Simon deed hem veel goed. De noodzaak om te blijven doordenken viel daarmee weg en hij kon steeds beter en sneller voelen wat voor hem belangrijk was. Zijn kaken hielpen hem op het goede spoor te blijven!
Ik ben Nelleke Petit en heb sinds 2018 een praktijk in psychosociale therapie. Mijn opleiding heb ik gedaan bij De Roos Opleidingen, waar ik veel heb geleerd van wat ik nu nog dagelijks gebruik en toepas in mijn werk.
In mijn twintiger jaren heb ik zelf lang op de stoel van de cliënt gezeten. Zo ken ik de praktijkkamer vanuit verschillende perspectieven.
www.petit-therapie.nl
