Ik stond bij de groenteafdeling te twijfelen over mijn avondmaaltijd. Het was rustig in de winkel. Bij de kassa’s hoorde ik de kassières lachen en het eerste wat ik dacht was: ze lachen over mij.
Het bekende gevoel van onzekerheid trok door me heen. Het lukte me nog minder om te bepalen wat ik die avond zou koken. Uiteindelijk trok ik maar een pizza uit de koeling en rekende af. Ik voelde me klein.
Onzekerheid, het is iets waar ik in mijn jonge jaren veel last van heb gehad. Tot de dag dat ik me realiseerde dat het effect had op zo’n beetje ieder aspect van mijn leven. Ik wilde ervan af. Maar wat te doen? In therapie en later in de opleiding van De Roos heb ik daar veel over geleerd; hoe het in mijn leven kwam en hoe ik het achter me kon laten.
In dit blog beschrijf ik 3 stappen die je kunt zetten als je zelf een begin wilt maken om van je onzekerheid af te komen. Het lijkt misschien onmogelijk maar er is wel degelijk een weg uit.
Stap 1. Breng je onzekerheid in kaart
Onzekerheid die voortkomt uit een negatief zelfbeeld voelt vaak als een onduidelijke brij: er is iets niet goed aan je, maar je weet nooit precies wat. Alle anderen lijken normaal maar bij jou is er iets wat afwijkt. Het verwarrende is, je kunt er niet goed de vinger opleggen. Die onduidelijkheid kan je jarenlang in zijn greep houden, want waar begin je?
Observeer
Een eerste stap om bezig te gaan met het ontzenuwen van je onzekerheid is dan ook: breng het in kaart. Stap uit de vaagheid en onderzoek wat het precies is waar je onzeker over bent. Dan ben je er niet langer passief aan overgeleverd. Komt het gevoel weer langs vliegen? Wees er alert op: grijp het uit de lucht, kijk wat het is, zoom erop in.
Onzekerheid kan zo mistig zijn, dat het ondefinieerbaar lijkt. Maar dat is het niet, het gaat over iets wat met jouw levensverhaal te maken heeft. Je bent iets over jezelf gaan geloven: breng dat in kaart. Werk aan het helder krijgen. Dat kun je doen door jezelf te observeren.
Stap 2. Ontdek de achtergrond van je onzekerheid
Datgene wat je bij stap 1 hebt ontdekt, heeft ergens een achtergrond, een context. Door een stukje terug te lopen krijg je daar zicht op. Iets heeft op jou veel indruk gemaakt in de jaren dat je opgroeide.
Misschien had je een perfectionistische ouder en heb je daaruit geconcludeerd dat je het niet goed kunt doen. Kwam je misschien in een groep op school terecht die niet aansloot bij wat werkte voor jou en ging je denken: ik ben anders en blijkbaar niet oké? Misschien heeft iemand een keer een negatieve uitspraak over je gedaan die je nu nog steeds voelt.
Datgene wat maakte dat je de conclusie trok dat je anders zou moeten zijn dan je bent is belangrijk om te ontdekken. Waarom? Omdat je dan begrijpt hoe je onzekerheid zich zo is gaan ontwikkelen.
Heb compassie met jezelf
Als je zo je eigen verhaal gaat begrijpen komt er ruimte om daar met compassie naar te kijken. Dat is een belangrijke stap; je bent niet meer steeds bezig ben met wat anderen van je vinden, je komt toe aan bezig zijn met wat je zelf vindt en voelt over jezelf.
Misschien voelt het kunstmatig maar let er op dat je daarin een vriendelijke, steunende houding aanneemt naar jezelf. Je komt immers in contact met de diepere pijn achter je onzekerheid.
Ben je weleens in het ziekenhuis geweest voor een behandeling? Het is een wereld van verschil als je een vriendelijke verpleegkundige treft die een sfeer van veiligheid en zorg creëert. Dat geeft steun, dan kun je de pijn veel beter aan. Zo kun je dat ook hierin voor jezelf doen.
Stap 3. Heroverweeg vanuit je volwassen perspectief Geef jezelf eens alle ruimte om je eigen gedachten te formuleren over de conclusies die je in het verleden (misschien onbewust) over jezelf hebt getrokken. Je bent nu volwassen, hebt een ander perspectief. Dacht je vroeger ”Mijn vriendinnetje op school verliet mij voor een ander vriendinnetje. Er was dus iets niet goed met mij, of: ik heb iets niet goed gedaan, ik ben schuldig.” Kijk daar eens naar vanuit het hier en nu. Wat zie je dan, wat is dan waarheid, wat zijn nieuwe inzichten? Kortom heroverweeg vanuit een volwassen perspectief.
Door het voorwerk van de eerste twee stappen en in combinatie met een vriendelijke, geïnteresseerde houding naar jezelf is er inmiddels meer ruimte ontstaan om dit te kunnen doen.
Hieronder een tekening van dat veranderde perspectief. Voor angst kun je ook andere emoties invullen die destijds speelden n.a.v. wat er op je af kwam. Wij zijn gewend om vanuit de kindpositie te blijven kijken naar hoe iets vroeger was. Maar het is helpend om te gaan heroverwegen vanuit het hier en nu. Je hebt immers inmiddels veel geleerd en ontwikkeld, terwijl je destijds als kind een veel kleiner perspectief had.
‘There is more to it’
Het is niet alles wat er over te zeggen valt. Maar verhelderen waar je onzekerheid over gaat, ontdekken wat de context was waarin jij de negatieve boodschappen over jezelf hebt opgepikt, compassie hebben met het kind dat je toen was en jezelf de kans geven te heroverwegen, dat is een belangrijk begin. Dan beginnen er zachtjes aan dingen te bewegen die voorheen muurvast leken te zitten. Dat is winst.
Hoe het verder ging met mij
Ik heb een lange weg afgelegd om mijn onzekerheid van me af te schudden. Omdat ik graag instructie en begeleiding wilde heb ik jarenlang de hulp van een therapeut ingeschakeld. Ik wilde een grondige verandering. Zo is mijn zelfbeeld hersteld geraakt. Dat is een feest hoor, om dat te voelen.
Wat ik destijds dacht klopte: hoe je over jezelf denkt beïnvloedt alle vlakken van je leven. Als ik nu in de supermarkt de kassières hoor lachen, denk ik glimlachend: wat een leuke sfeer hier!
Ik ben Nelleke Petit en heb sinds 2018 een praktijk in psychosociale therapie. Mijn opleiding heb ik genoten bij De Roos Opleidingen, waar ik veel heb geleerd van wat ik nog dagelijks gebruik en toepas in mijn werk.
In mijn twintiger jaren heb ik zelf lang op de stoel van de cliënt gezeten. Zo ken ik de praktijkkamer vanuit verschillende perspectieven.
www.petit-therapie.nl
