‘Zo, deze moet er ook bij!’ Ze pakt een adelaar met machtig wijd uitstaande vleugels van mijn plank met Sleigh dieren en plant hem stevig op tafel. ‘Ik had hem al zien staan.’
Mijn cliënt Moniek is een krachtige twintiger die op een kruispunt in haar leven staat. Succesvol in wat ze doet, maar ze heeft het ontzettend druk. Ze verlangt naar een ander leven, met meer vrijheid om eigen tijd in te delen. Haar talenten lenen zich ervoor, maar het vraagt om ingrijpende veranderingen. ‘Ik ben voortdurend aan het malen’, zucht ze, ‘ik draai in kringetjes rond.’
‘Wil je ermee bezig, nu in therapie?’ vraag ik haar.
Dat wil ze wel. Deze jonge vrouw is een denker, maar haar gedachten houden haar in een vicieuze cirkel. Daarom besluit ik tot een aanpak die een andere laag aanboort, het intuïtieve. Daarbij gebruik ik beeldcommunicatie en komen mijn Sleigh dieren goed van pas.
Waarom speelgoeddieren inzetten
Mensen blijven vaak steken omdat ze steeds via hetzelfde weggetje naar hun probleem kijken. Werken met speelgoeddieren helpt dan om de onderbuik aan te spreken in plaats van de ratio. Dat brengt nieuwe beweging in het proces.
‘Pak maar een dier uit de kast die verbeeldt wat kenmerkend is voor jou,’ vraag ik Moniek. Ze pakt een geel vogeltje, symbool voor haar talent en enthousiasme om dingen te creëren.
‘En pak een dier datverbeeldt waar jij naar verlangt.’ Een eenhoorn met vleugels komt erbij.
‘Dit is voor mij vrijheid’, zegt Moniek, ‘kunnen doen en gaan waarheen je wilt.’
Na goed doorvoelen kiest ze ook een schildpad: ‘Ik heb wel behoefte aan afbakening binnen die vrijheid, ik wil me met iets bezighouden.’
Als ik werk met speelgoeddieren zie ik mensen bij hun onderstroom terechtkomen: datgene wat er wel is maar waar ze zich niet direct bewust van zijn. Gaandeweg zeggen ze dan ineens: ‘Deze hoort er ook bij, ik had hem al zien staan.’ Dat dier heeft dan iets te zeggen over een eerder onopgemerkt aspect van hun situatie.
Hoe pak je het aan?
Door het geven van kleine opdrachtjes die aansluiten bij de hulpvraag komt het proces op gang. De cliënt geeft er betekenis aan.
‘Als je angst een dier was, wat was het dan?’ De een kiest een muisje, omdat die voortdurend zit te piepen vanbinnen. De ander een krokodil, ze zeggen dan: ‘Het lijkt wel op een steen, maar ondertussen dreigt gevaar, want opeens is het: hap-weg.’
Als therapeut vraag ik dus telkens: ‘Kun je me erover vertellen?’ Dan komen er bijzondere dingen ter sprake. Het geeft nieuwe informatie, maar ook erkenning: ‘ah, ja, zó is het voor mij.’
De voortgang
Verbinding met het vraagstuk in het hier en nu is de volgende stap. Hoe ging dat in de sessie met Moniek?
Ze vertelt me over de angst die haar tegenhoudt. Kan ze de weg inslaan van het vogeltje, de eenhoorn en de schildpad? Is het wel reëel?
Ik vraag haar of er een dier in de kast staat dat haar de weg zou kunnen wijzen. Op dat moment pakt ze de adelaar. Ze twijfelt geen moment.
‘Die is krachtig’, legt Moniek uit. ‘Die vliegt wel, no matter what. Als het niet lukt op de ene route, dan vliegt hij wel een andere.’ Ze zit een tijdje stil naar de adelaar te kijken.
‘Zit er iets van de adelaar in jou?’ vraag ik.
‘Eigenlijk wel’ zegt ze peinzend. ‘Ik ben iemand die veel kan, die inventief is. Als het niet via de ene manier kan, vind ik wel een andere weg’.
Moniek heeft nog tijd nodig om haar keuzes voor de toekomst uit te werken. Maar ze heeft nu meer zicht op wat voor haar belangrijk is. Én wat er in haar zit om een eventuele nieuwe weg tot een succes te maken. Dat geeft houvast in het denkproces, deze beelden is ze niet snel kwijt.
In mijn praktijk
In mijn praktijk werk ik veel met dit soort beeldcommunicatie. Ik gebruik daarvoor dieren, Playmobil of symbooltjes die ik her en der verzameld heb, zoals een houten bruggetje of een waterput die ik ooit vond in een tuincentrum.
Het is voor cliënten vaak fijn om een beeld neer te zetten van waar ze mee zitten. Het geeft vorm aan hun ervaring of pijn en daardoor erkenning. En we kunnen er later aan refereren in de gesprekken. Het is ook gewoon leuk om samen naar de beelden te kijken en het erover te hebben. Dat geeft wat lichtheid tegenover de zwaarte van de onderwerpen.
Tijdens de opleiding heb ik op verschillende momenten hiermee leren werken, in mijn praktijk heb ik dat verder uitgebouwd. Het is blijkbaar iets wat goed bij me past. En, zo heb ik altijd iets te speuren bij de kringloop of op markten!
Ik ben Nelleke Petit en heb sinds 2018 een praktijk in psychosociale therapie. Mijn opleiding heb ik gedaan bij De Roos Opleidingen, waar ik veel heb geleerd van wat ik nu nog dagelijks gebruik en toepas in mijn werk.
In mijn twintiger jaren heb ik zelf lang op de stoel van de cliënt gezeten. Zo ken ik de praktijkkamer vanuit verschillende perspectieven.
www.petit-therapie.nl
